Các chuyên gia cho biết đồng đô la Úc đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong hai năm rưỡi qua và có thể xuống tới mức 60 cent Mỹ.
Sáng ngày 5/10, một đô la Úc mua được 70,79 cent Mỹ sau khi giảm xuống mức thấp là 70,66 cent Mỹ trong phiên giao dịch qua đêm. Giá đô la Úc hiện thấp hơn khoảng 13% so với mức 81,36 cent Mỹ trong tháng Một – mức cao nhất trong vòng 3 năm trở lại đây.
.jpg)
Vận động của tỷ giá hối đoái giữa đô la Úc và đô la Mỹ từ tháng 10/2017 đến 10/2018
Vậy điều gì đã làm giá đô la Úc sụt giảm?
Sự chênh lệch lớn trong lãi suất liên ngân hàng
Theo chiến lược gia David Blewellyn-Smith của Quỹ Macro Business, lý do chính của sự rớt giá này nằm ở khác biệt lãi suất giữa Mỹ và Úc. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tháng trước đã tăng lãi suất chuẩn (lãi suất liên ngân hàng) lần thứ ba trong năm nay thêm một phần tư điểm phần trăm lên mức 2,25%. Fed cũng dự kiến một lần tăng khác trong tháng 12, thêm ba lần nữa vào năm sau và một lần vào năm 2020.
Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Úc trong tuần này đã giữ lãi suất liên ngân hàng chính thức ở mức thấp kỷ lục là 1,5%.Lãi suất này được điều chỉnh lần gần nhất là vào tháng 8 năm 2016 và chưa có sự gia tăng nào kể từ tháng 11 năm 2010. Điều này khiến lãi suất ở Mỹ cao hơn nhiều so với ở Úc. Cách mà thị trường toàn cầu hoạt động là nhà đầu tư sẽ đi vay ở nơi có lãi suất thấp và đầu tư vào nơi có lãi suất cao, hệ quả khiến cho tỷ giá đô la Mỹ trên đô la Úc sụt giảm. Ông Llewellyn-Smith cho biết chênh lệch lợi suất trên trái phiếu chính phủ thời hạn 10 năm của Mỹ và Úc hiện nay là “tiêu cực nhất kể từ năm 1983”. Điều đó có nghĩa là có rất nhiều người muốn bán đồng đô la Úc vào lúc này.
.jpg)
Lợi suất của trái phiếu kho bạc Mỹ so với trái phiếu phính phủ Úc
Nguồn ảnh: cuffelinks.com.au
Ảnh hưởng từ thương mại quốc tế không đủ mạnh
Nguyên nhân thứ hai của sự mất giá đồng tiền Úc liên quan đến hoạt động thương mại, hay là tỷ lệ giá nhập khẩu so với xuất khẩu, mà trong trường hợp của Úc chủ yếu là giao dịch về than đá và quặng sắt. Kim ngạch xuất khẩu cả hai mặt hàng này của Úc là rất lớn, thông thường có một mối quan hệ rất chặt chẽ giữa giá cả hàng hóa và tỷ giá hối đoái: khi giá bán hàng hóa cao cũng có nghĩa là đồng đô la Úc đang có giá cao, nhưng đây lại không phải là tình thế hiện tại.
Giá quặng sắt và than đá của Úc hiện đang khá cao, đạt gần mức đỉnh trong giai đoạn phát triển bùng nổ của Trung Quốc, nếu mối quan hệ giá và tỷ giá diễn ra thì đồng đô la Úc phải có giá khoảng 85 cent Mỹ khi xét trên ảnh hưởng thương mại. Từ đó có thế thấy một sự giằng co giữa tác động của thương mại và tác động của lợi suất.
Căng thẳng kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc
Bao trùm lên tất cả vấn đề này chính là nguyên nhân thứ ba - cuộc chiến kinh tế đang gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc khi Mỹ liên tục tăng thuế quan với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ. Ông Llewellyn-Smith cho rằng chính quyền của Tổng thống Trump đang có một kế hoạch lớn chống lại Trung Quốc: “Chúng ta không biết chiến tranh thương mại sẽ tồi tệ đến mức nào. Đó không chỉ là thương mại mà rộng hơn là quyền lực, quyền bá chủ và sự thống lĩnh chiến lược”.
Úc đứng giữa hai cường quốc: một nước có tầm ảnh hưởng lớn tới quốc phòng của Úc, một nước ảnh hưởng tới sự phát triển thịnh vượng của Úc. Ngân hàng Trung ương Úc thì không thể can thiệp gì và “hoàn toàn không thể tăng lãi suất”, ông Llewellyn-Smith nói. “Thậm chí có nhiều khả năng lãi suất còn bị cắt giảm thay vì được điều chỉnh tăng. Giá nhà đất đã giảm 10%/năm và Ngân hàng Trung ương sẽ cố để duy trì được điều này”. Tuy nhiên, như vậy có nghĩa là chênh lệch lợi suất sẽ còn tồi tệ hơn. Ông Llewellyn-Smith dự báo giá đô la Úc năm tới có thể nằm ở mức 65 đến 69 cent Mỹ.
Chia sẻ quan điểm về khả năng rớt giá mạnh của đồng đô là Úc, chuyên gia Greg Canavan của trang tin đầu tư Markets & Money, tác giả Báo cáo “Sự sụp đổ của đồng đô la Úc năm 2018”, thậm chí còn đưa ra mức dự báo thấp hơn khi cho rằng giá nội tệ có thể rơi xuống mức thấp nhất là 50 cent Mỹ trong năm nay. Sự giảm giá đồng tiền này sẽ ảnh hưởng lớn tới người dân. Việc mua sắm sẽ trở nên tốn kém hơn và người Úc sẽ cần tiết kiệm thêm tiền mặt nếu muốn chi trả cho hàng hóa và dịch vụ từ nước ngoài. Nội tệ rớt giá về dài hạn còn gây ảnh hưởng đến giá trị tài sản, lối sống và những kế hoạch hưu trí của dân chúng.
Ý kiến trái chiều
Tuy nhiên, bên cạnh những ý kiến quan ngại về hiện tại và tương lai của đồng đô la Úc, cũng có quan điểm tin tưởng đồng bạc này sẽ không sụp đổ. Ông Don Stammer, một chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng, quản lý quỹ và đầu tư, cho rằng tâm lý thị trường đang làm phóng đại mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Ông Stammer đánh giá cao vai trò của thương mại quốc tế trong việc níu giữ giá cho đồng đô la Úc. Nhờ sự tăng trưởng kinh tế nhanh, đồng bộ và hợp tác toàn cầu, chỉ số giá hàng hóa của Úc đã tăng 10% trong năm qua, điều này hỗ trợ cho đồng đô la Úc khi mà lãi suất tại Mỹ tăng lên.
Ngoài ra, sự chênh lệch lãi suất hiện nay đang thu hút nhiều sự chú ý của thị trường tài chính và đôi khi nó làm lan rộng những quan điểm cho rằng đô la Úc sẽ còn giảm mạnh. Ông Don Stammer cho rằng một số nguyên nhân liên quan đến tỷ giá giữa các loại tiền tệ lớn và hệ quả của khủng hoàng tài chính đang bị phóng đại, đặc biệt trong khi chính phủ Úc vẫn duy trì trạng thái tín dụng AAA và vẫn giữ mục tiêu cân bằng ngân sách trong vài năm tới.
Phóng viên Giang Vũ
Báo Doanh nhân Việt Úc